Een thuis voor plant, dier èn mens

Ja, ze bestaan nog, mensen die zich met hart en ziel inzetten voor behoud en herstel van de natuur. Laura en Eric Fleuren- de Haan richten sinds een jaar of zeven hun ‘Landgoed Buitengewoon’ natuurvriendelijk in. Buitengewoon, hun werk en hun landgoed en hun groene hart.

Natuurparadijs
Daar aan de Derdebaan in Groesbeek vind je een natuurparadijs in ontwikkeling, zo’n vijf hectare groot. Een boomgaard met zeldzame fruitboomrassen, insectenhotels, keverbanken, houtwallen, muizenruiters als snackbar voor roofvogels, een patrijzenakker, wintervoedsel akkers en een vleermuizenkelder. Zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Oudewijvenappel
Ik word zeer gastvrij ontvangen door Eric en Laura en krijg meteen een enthousiaste rondleiding over het landgoed. We beginnen in de schuur waar ze bezig zijn met het inrichten van een educatieruimte en een ruimte voor de vrijwilligersgroep die onlangs gestart is. In een oude mestkelder onder de schuur vinden we een vleermuizenkelder. Binnen een jaar of vier moet deze ruimte verschillende soorten vleermuizen herbergen. De boomgaard is een bijzondere. Weleens gehoord van het zomerzijdenhempje, het winterzijdenhempje, de oudewijvenappel, de huismanszoet, de witte kruidappel? Of de hoe langer hoe liever tijsjespeer? Nooit van gehoord? Dat is niet zo gek, hoor, het betreft oude hoogstamfruitboomrassen die bijna uitgestorven zijn. Laura: “We willen deze soorten graag in stand houden en uit laten groeien tot gezonde bomen, waar uilen in kunnen broeden. Maar dan zijn we uiteraard generaties verder.” Vlakbij de boomgaard staat een insectenhotel. Dat vormt een waar restaurant voor vogels. Denk aan bijvoorbeeld putters, de roodborsttapuit en de huismus.

Patrijs
Als we onze wandeling vervolgen, komen we aan bij de keverbanken. Dat zijn een soort verhoogde, aarden ruggen zonder heg, speciaal ingezaaid voor de patrijs. Eric: “Hier komen veel kevers en andere insecten op af. En dat is belangrijk voedsel voor de jonge patrijzen. Die eten namelijk alleen insecten. Volwassen vogels eten wel granen. Vandaar dat we ook een patrijzenakker hebben aangelegd. Daar vinden ze voldoende voedsel, broedgelegenheid en veiligheid en kunnen ze overleven in de winter. Dat geldt overigens ook voor andere vogelsoorten. Het gaat hier niet om productie, maar om de vogels te laten overleven. We doen veel aan de bescherming van de patrijs.” Sinds 1970 is de patrijzenstand met 95 procent afgenomen door pesticiden en het verdwijnen van hun leefgebied. Het landgoed ligt niet voor niets in een patrijzenfocusgebied. Dit zijn gebieden bedoeld om de patrijs te ondersteunen. Het enthousiasme van Eric en Laura werkt blijkbaar aanstekelijk, want hun buren (de eigenaren van camping De Klos) legden op hun terrein ook patrijzenakkers en keverbanken aan. Het echtpaar zou graag nog meer grondeigenaren bij hun project betrekken. Verder lopend op het terrein vallen de nestkasten voor de torenvalk, steenuil en kerkuil op. En het stikt er van de roofvogels, vooral de buizerds. Die komen af op de vele muizen die er huizen. Soms zitten ze op de muizenruiters en als een muis zijn gezicht laat zien, wég is tie. Er valt genoeg te zien op het landgoed. Maar ook het uitzicht op de bossen langs de Zevenheuvelenweg is prachtig.

Waarom?
Al die tijd vraag ik mij af: Waarom doen jullie dit eigenlijk? Laura: “We doen dit omdat we ons zorgen maken over de staat van de natuur. In de hele wereld staat de soortenrijkdom onder druk. De snelle achteruitgang van natuur en biodiversiteit, vooral op het platteland, gaat ons zeer aan het hart. Bij mij komt dit uit mijn tenen, het voelt als een roeping. Ik ben ernstig ziek geweest en dan realiseer je je: ik ben maar eventjes op deze wereld. Mijn familie woont hier al vanaf 1851. Ik voel me erg verantwoordelijk voor het land dat ik van mijn voorouders heb gekregen en wil graag mijn steentje bijdragen aan de verbetering van de biodiversiteit. Het faciliteren van de Rode Lijst soorten (planten- en diersoorten die dreigen te verdwijnen uit Nederland, zoals de patrijs) is mijn voornaamste doel. Uiteindelijk hoop ik een biodiversiteitsoase door te kunnen geven aan degenen die na ons komen.” Eric: “Ik zag een oude luchtfoto van dit gebied van de Britse luchtmacht uit de Tweede Wereldoorlog. Op die foto zie je veel aarden wallen en houtwallen. Die zijn in de loop der jaren verdwenen als gevolg van de ruilverkaveling en de intensieve landbouw. Ik vroeg me af: waarom brengen we dat niet terug in de oude staat? Die heggen staan namelijk garant voor biodiversiteit. Vandaar dat we bezig zijn met het planten en vlechten van heggen. De noordkant is nat, de zuidkant droog, want daar staat de zon op. Dit lokt een enorme hoeveelheid dieren. Zij vinden er veiligheid, voedsel en broedgelegenheid. Insecten, vogels, muizen en konijnen, noem maar op. In de heggen vind je inheemse soorten als vogelkers, mispel, meidoorn en sleedoorn. Ook hebben we de  oorspronkelijke aarden wallen langs de Derdebaan, waaronder een landweer, hersteld.”

Vrijwilligers
Eric en Laura koesteren plannen genoeg. De vrijwilligersgroep is net gestart. Elke maandagmorgen en laatste zaterdag van de maand zijn zo’n tien personen actief op het landgoed. Nieuwe vrijwilligers zijn van harte welkom. En kunnen zich aanmelden via de site of e- mailadres van het landgoed. Ook willen de twee ruimte bieden voor educatie. Scholen bijvoorbeeld zijn van harte welkom. Het oude spreekwoord luidt niet voor niets: ‘wie de jeugd heeft, heeft de toekomst’. Bewustwording van de waarde van de natuur is een groot goed. Laura: “Jef Gielen organiseert hier regelmatig een cursus heggenvlechten. Het is hartverwarmend hoeveel mensen met een groen hart ons komen helpen. Ook specialisten op diverse gebieden werken vrijwillig mee aan de verdere ontwikkeling van dit gebied.” Eric: “We zullen vast fouten gemaakt hebben, daarom is het heel fijn als mensen met kennis van zaken ons adviseren. Over bijvoorbeeld, bomen, planten, vogels en vleermuizen of het aanleggen van heggen. Wij willen heel veel voor de natuur doen, omdat er veel te veel verdwijnt.”

Gouden Mispel
Voor hun werk ontvingen Laura en Eric onlangs de Gouden Mispel van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap(VNC). Een prijs voor mensen die zich verdienstelijk hebben ingezet voor de bescherming en ontwikkeling van het Nederlands cultuurlandschap. Het stel was er zelf verbaasd over.

Lange adem
De avond valt over het landschap. Het avondlicht doet zijn intrede. Een eenzame uil verlaat zijn nestkast, op jacht naar voedsel. Wat is dat dier blij met de veilige plek en het voedsel dat hem of haar hier geboden wordt, bedenk ik me zo. Dit project is belangrijk voor het overleven van vele planten- en diersoorten. Natuurherstel vergt een lange adem. Hoe zal het gebied er uitzien over drie generaties als wij er niet meer zijn? Hopelijk ontstaat hier in de loop der jaren een gebied waar niet alleen die uil zich thuis voelt, maar met hem vele dieren en planten en waar toekomstige generaties plezier aan beleven. Een thuis voor mens, dier en plant.

Zaterdag 25 mei10.00-15.00 uur Open Erf
Samen met Stichting Landschapsbeheer Gelderland.
De vrijwilligers van onze Hoogstambrigade en de Biodiversiteitswerkgroep Landgoed Buitengewoon zijn die dag ook aanwezig.

info@landgoedbuitengewoon.nl

www.landgoedbuitengewoon.nl