Slapend de winter door of toch niet!?

Er zijn veel dieren die een winterslaap houden, maar misschien wist je niet dat de volgende dieren geen winterslááp houden maar een winterrúst: de das, de eekhoorn en de Vlaamse gaai.

Er zijn veel dieren die een winterslaap houden, maar misschien wist je niet dat de volgende dieren geen winterslááp houden maar een winterrúst: de das, de eekhoorn en de Vlaamse gaai.

Bij zowel de winterslaap als de winterrust past het lichaam zich aan aan de geringe activiteit door de hartslag en de ademhaling te verlagen. Het verschil tussen beide zit hem in de verlaging van de lichaamstemperatuur. Bij de winterslaap kan de lichaamstemperatuur dalen tot 0 graden, maar bij de winterrust zal de temperatuur maar een paar graden dalen.

Een ander verschil is dat de dieren bij een winterrust wel af en toe uit hun hol komen om op zoek te gaan naar eten, meestal in de nacht. Maar de das kan soms toch de hele winter niet uit zijn hol komen omdat hij voor de winterrust een flinke vetlaag heeft aangelegd en hier gedurende langere tijd op kan teren. Hier komen dan ook de spreekwoorden ‘zo vet als enne das’ en ‘een rug als enne das’ vandaan. In het voorjaar komen ze dan weer broodmager naar buiten.

De dieren die wél een winterslaap houden hebben daarvoor een aantal voorbereidende dingen te doen. De meeste dieren zorgen dat ze voordat ze in winterslaap gaan zich tonnetje rond hebben gegeten, zodat ze hier de gehele winter op kunnen teren. Ook de vacht van de meeste dieren verandert voor de winter: in de herfst verandert de vacht van een zomervacht naar een wintervacht. Deze bestaat uit twee soorten haren, de dekharen die zich bovenop bevinden en de wolharen die een isolerende functie hebben. Bij sommige dieren verandert ook de kleur van de vacht, denk  aan de hermelijn. Deze krijgt in de winter een witte in plaats van zijn bruine vacht. Dit zou te maken hebben met de camouflage voor in de sneeuw, maar zo vaak ligt er geen sneeuw in ons land. Dus een betere verklaring zou kunnen zijn, dat een witte vacht zorgt voor minder warmteverlies, wit voorkomt namelijk de uitstraling van warmte.

Maar hoe weet een dier nou wanneer hij in winterslaap moet?
Daarvoor kunnen meerdere aanleidingen zijn, zoals de buitentemperatuur die daalt, er is minder voedsel beschikbaar en de daglengte (de tijd tussen zonsopkomst en zonsondergang) neemt af. Maar ze zeggen ook wel dat een dier een interne biologische klok heeft en zo weet wanneer het in winterslaap moet gaan.

Zo zie je maar weer, de natuur heeft allerlei handige trucjes om dieren te helpen de winter goed door te komen.

Met natuurlijke groet,


Britt Eikholt

Naar het overzicht

© 2024  |  RvB Media - Topic Magazines  |  Privacyverklaring