Molen De Vooruitgang Oeffelt

In het Brabantse dorp Oeffelt staat een molen die nog steeds fier draait, dankzij de toewijding van vrijwillige molenaars. Op deze instructiemolen van het Gilde van Molenaars worden vrijwilligers opgeleid tot molenaar. Topic neemt een kijkje in molen ‘De Vooruitgang’ op een zaterdagochtend vol bedrijvigheid.

Wanneer ik bij de molen in Oeffelt aankom, staat de deur wagenwijd open. Op mijn vragende “hallo” komt een antwoord van een verdieping hoger. “Kom maar verder hoor!” Daar tref ik Sonja Middelink, samen met collega John Houben de vaste molenaar van deze molen. Nadat ze zestien jaar in IJsland had gewoond wilde ze zich terug in Nederland inzetten als vrijwilliger. In 2013 startte ze met de opleiding en in 2015 had ze haar diploma's gehaald. “Het is hartstikke leuk vrijwilligerswerk en heerlijk om hier bezig te zijn.”

Volledig afgebrand
Sonja vertelt me een stukje over de geschiedenis van het rijksmonument waarin we staan. Molen ‘De Vooruitgang’ werd in 1913 gebouwd door Joseph Manders. De stenen berg- of beltmolen, die in de oorlog beschadigd raakte, werd in 1946 hersteld en als eerste in Nederland is het wiekenkruis voorzien van een fokwiekensysteem. In 1954 brandde de molen volledig uit. Vrijwillig oud-molenaar Theo van Bergen startte in 1973 met het plannen van het herbouwen van de molen. In 1987 was de molen weer draaivaardig en in 1993 ook weer maalvaardig. In 2020 vond er een grote restauratie plaats. Tot op de dag van vandaag kan de molen graan malen.

Kneepjes van het molenaarsvak
Een verdieping hoger treffen we John, inmiddels dertig jaar molenaar. Samen met leerlingen Ben en de zestienjarige Lars oefent hij het knopen van touwen aan het zeil. Omdat dit een instructiemolen is, lopen er regelmatig leerlingen mee. John is instructeur van ‘het Gilde van Molenaars’ en daarnaast ook examinator bij ‘de Hollandsche Molen’. “Elke zaterdag tussen 9.00 en 12.00 uur en soms door de week, zijn we hier aan het werk,” vertelt John. Als er voldoende wind is, laten we de molen draaien. Dit is belangrijk om niet in verval te raken. We verrichten klein onderhoud; het grote onderhoud verricht de gemeente Land van Cuijk, de eigenaar van de molen. Eén keer per jaar inspecteert de houtarts het houtwerk en vindt er een bliksemafleidercontrole plaats. De monumentenwacht inspecteert de molen jaarlijks. Het draaien van een molen is een mooie hobby, het contact met bezoekers en leerlingen is leuk. Het molenaarsambacht heeft bij de Unesco de status van immaterieel erfgoed gekregen, en we geven dit ambacht op deze manier door aan vrijwilligers. Zo behouden we dit erfgoed voor de toekomst.”

Lopend door een machine
Als Sonja me de rest van de molen laat zien, wordt me al snel duidelijk dat het een geoliede machine is waar ik doorheen loop. Sonja vertelt me alles over het kruiwerk, de luitafel -het hijswerktuig- en andere molenonderdelen op de verschillende verdiepingen. Het is fantastisch om te zien hoe technisch alles in elkaar zit. Wil je ook eens een kijkje nemen? Wanneer de molen draait, ook door de week, zijn bezoekers welkom. Wil je zelf molenaar worden? Mail dan naar molenvrienden@home.nl. Of neem contact op met de molenaar.

www.molenvrienden.nl