Graafs Kazematten Museum

Het Noord-Brabantse Grave kent een rijke historie. De vestingstad speelde bijvoorbeeld een cruciale rol in de Tweede Wereldoorlog tijdens de operatie Market Garden in september 1944. De Maasbrug was in oorlogstijd een belangrijke brug voor geallieerden, deze bood de mogelijkheid Duitsland binnen te komen. Om de brug te beschermen werden twee rivierkazematten gebouwd. Deze zijn intact en vertellen tegenwoordig het verhaal van Grave voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.

“Dit is voor ons heilige grond, omdat er veel mensen zijn overleden”, zegt gepensioneerd Luitenant Kolonel Jan van Thull uit Grave over het gebied rondom de twee kazematten in Grave. Als vrijwilliger vertelt hij bezoekers over de geschiedenis van de kazematten en de oorlog in Grave. “Dit komt voor mij dichtbij. Op diverse uitzendingen voor de Luchtmacht maakte ik dingen mee die ik nooit meer vergeet. Mensen zich weer mens laten voelen, dat is waar we voor hebben gevochten en nog steeds elke dag doen. Het is belangrijk dat je de historie weet van de plek waar je vandaan komt, je kunt er van leren. Als je je geschiedenis niet kent, weet je ook niet hoe je de toekomst moet inrichten. Daarom zei ik ‘ja’ toen ik gevraagd werd vrijwilliger te worden bij het Graafs KazemattenMuseum, een initiatief van Stichting ‘Graeft Voort’.”

Dekking bieden tegen vijandelijk vuur
Grave telt twee rivierkazematten, om dekking te bieden tegen een mogelijke dreiging vanuit Duitsland: kazemat-Noord en -Zuid. Ze zijn eigendom van de Stichting Militair Erfgoed. In 1936 werd de twee verdiepingen tellende kazemat Noord gebouwd. De buitenmaten van het gebouw zijn 6,5 x 5,7 meter, met een dak en fundering van 80 centimeter. De muren van gewapend beton variëren in indrukwekkende dikte van 80 tot 150 centimeter. Permanent werd deze bemand door negen mannen van het Korps Politietroepen. Kazemat Zuid, van dezelfde afmetingen en bouwjaar, heeft drie verdiepingen. Op de onderste bevond zich een stroomaggregaat, daarnaast was het een opslagplaats voor minutie. Van Thull: “Deze kazemat heeft een camouflagepatroon, met meerdere schietgaten inclusief nep-lopen van een wapen daarop ingetekend, bedoeld om de vijand in verwarring te brengen. Kazemat Zuid was primair bedoeld om de noordelijke toegang naar de brug te beschermen, kazemat Noord om vooral de noordelijke overkant van de Maas in de gaten te houden en vuur af te geven indien noodzakelijk. Rondom de bevrijding van Grave zijn veel oorlogsartikelen teruggevonden op en in de grond. Deze zijn samen met foto’s en informatieborden in de kazematten tentoongesteld. In deze kazematten en met het Airbornemonument van de Amerikaanse 82nd Airborne Divisie die op 17 september 1944 de Maasbrug (bridge 11 voor de geallieerden) heeft bevrijd hier vlakbij, wordt het oorlogsverhaal van Grave verteld. Alles aan, in en rond de kazematten, onderhouden door vrijwilligers, is origineel, daar zijn we trots op.”

Stadsmuseum Grave
Door Nederlandse troepen wordt de Maasbrug op 10 mei 1940 opgeblazen, om de Duitse aanval te blokkeren. Ondanks deze en diverse andere maatregelen nemen de Duitsers op 11 mei toch de stad en kazerneterrein in. De brug is tijdens Operatie Market Garden in 1944 veroverd door Eerste Luitenant John S Thompson van de US 82nd Airborne Division, wiens naam de brug nu draagt. De twee kazematten zijn sinds 1999 een onderdeel van het Stadsmuseum Grave. Geïnteresseerden, ook scholen, kunnen ze op afspraak bezoeken. “Collega-vrijwilligers kunnen van minuut tot minuut vertellen wat hier is gebeurd, dat is heel veel. Men moet weten dat oorlog niet normaal is, maar ook hoe belangrijk het is dat een land zich goed kan verdedigen,” besluit Van Thull.

www.graafskazemattenmuseum.nl