De naamgeving van Bergen

Geschiedkundige notities over Bergen en Nieuw Bergen
door het Archief Gemeente Bergen in samenwerking met Stichting Bergen Toen en Nu

In de jaren 50 werden er plannen gemaakt voor een nieuw dorp aan de oostzijde van de rijksweg op de Heide, in de volksmond ‘de Bergse Hei’.  In de loop der jaren ontstond hier het dorp Nieuw Bergen. Voordat de keuze van een naam voor de nieuwe woonkern aan de orde kwam, had het gemeentebestuur al te maken gehad met het benoemen der straten in de gemeente.

Tot 1955 waren er geen officiële straatnamen. Zoals in vele plattelandsgemeenten was de gemeente Bergen ingedeeld in wijken, die werden aangeduid met een letter. In deze gemeente was de begrenzing van de wijken dezelfde als die van de zes kerkdorpen: Heijen was wijk A, Afferden B, Siebengewald C, Bergen D, Well E en Wellerlooi F.

In de oudere wijken was het niet moeilijk de straten te benoemen. Hiervoor zijn namen gekozen die in feite al gebruikt werden of plaatselijk bekende aanduidingen uit het kadaster. Dienovereenkomstig heeft de gemeenteraad op 31 mei 1955 besloten.

Voor de nieuwe woonkern was de opgave minder eenvoudig. Daarom heeft het gemeentebestuur advies gevraagd aan het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg te Maastricht. Het rapport van dit centrum d.d. 28 mei 1955 is de handleiding geweest voor de keuze van de namen, in hoofdzaak ontleend aan de historie van de gemeente Bergen, voor de straten, gepland in het uitbreidingsplan van 1955.

0ok de nieuwe woonkern diende een naam te krijgen. Hieraan is in 1955 nog geen aandacht geschonken. Het heeft daarna nog acht jaren geduurd voordat dit is gebeurd. Omdat het Sociaal Historisch Centrum in 1955 een zeer bruikbaar advies had gegeven, heeft het college van burgemeester en wethouders dit centrum op 5 maart 1963 gevraagd ook een voorstel te doen met betrekking tot de naamgeving van de nieuwe kern. Het gevraagde advies, uitgebracht op 22 maart 1963, is echter niet gevolgd. Het centrum heeft in zijn antwoord een aantal namen, voorkomend op oude kadasterkaarten, genoemd.

Bij de door het gemeentebestuur genoemde naam ”Nieuw Bergen” heeft het centrum aangetekend dat dit geen bijzonder originele aanduiding was.

Daarbij is als alternatief ”Bamberg” genoemd. Het college van burgemeester en wethouders heeft deze kadastrale benaming, die overeenstemt met de naam van een stad in Beieren, niet overgenomen.

Het aanvankelijke idee een naam te kiezen waarin ”Bergen” voorkomt, heeft het college gehandhaafd. Mede in verband met de aanwijzing van de nieuwe kern als bebouwde kom in de zin van de Wegenverkeerswet, heeft het college aan de raad voorgesteld deze kern ”Nieuw Bergen” te noemen.

In de raadsvergadering van 9 juli 1963 is over dit voorstel gediscussieerd. Door raadsleden zijn als alternatieven genoemd ”Afferden Zuid” en “Barga-park”. De vrees is uitgesproken dat de nieuwe naam de tegenstelling tussen de oude en de nieuwe kern van Bergen zou aanscherpen.

Om dit te voorkomen zou het de voorkeur verdienen een naam te kiezen waarin ”Bergen” niet zou voorkomen. Voor de herkenbaarheid van het nieuwe centrum van de gemeente was het gewenst dit wel te doen. Uiteindelijk heeft de raad zonder hoofdelijke stemming de benaming ”Nieuw Bergen” aanvaard.

Aan nieuwe zaken moet men wennen. Dit is ook het geval geweest met de naam, die de raad officieel heeft vastgesteld. Zo heeft de PTT geruime tijd moeite gehad met poststukken, waarop als plaatsnaam alleen ”Nieuw Bergen” vermeld stond.

Op 17 augustus 1964 berichtte de directeur van het postkantoor te Gennep nog aan het gemeentebestuur dat het aanbeveling verdiende aan de adressering van poststukken voor de nieuwe kern toe te voegen: ”post Bergen L.” Hierdoor zou men vertraging in de bezorging van de post kunnen voorkomen.

BERGEN EN NIEUW BERGEN
In de praktijk blijkt men nogal eens onbekend te zijn met de juiste benaming en aanduiding van de woonkern nabij de Maas, waar voorheen het gemeentehuis gestaan heeft en die van de nieuwe woonkern ten oosten van de Rijksweg.

De naam van de gemeente en van de woonkern nabij de Maas is ongewijzigd BERGEN gebleven.

De nieuwe woonkern heet NIEUW BERGEN. De juiste schrijfwijze hiervan bestaat uit 2 afzonderlijke woorden zonder verbindingsteken. Aan een correcte aanduiding van de oude en de nieuwe woonkern heeft het nogal eens ontbroken.

Zoek eens op Google naar Nieuw-Bergen en Nieuw Bergen en ontdek hoeveel er in de afgelopen decennia mis is gegaan rondom de naamgeving.
Op de snelweg ter hoogte van Heijen staat al heel lang foutief 'Nieuw-Bergen'.