Geen school in Aijen

Dit artikel gaat over de verzoeken van inwoners van de gemeente Bergen om een school op te richten. Het verzoek dat de inwoners van Aijen in 1919 bij het gemeentebestuur hebben ingediend, leidde niet tot het door hen gewenste resultaat.

Verzoek uit Aijen
In het voorjaar van 1919 kwam bij het gemeentebestuur een verzoekschrift binnen dat door achtenzestig inwoners waaronder de toenmalige wethouder H.A. Korting van Aijen, was ondertekend. Het verzoek was in de kom van Aijen of in de onmiddellijke omgeving daarvan een openbare school op te richten. Hiervoor worden de volgende redenen aangegeven:

1. Het gehucht Aijen telt meer dan negentig schoolgaande kinderen en dat aantal zal in de komende jaren nog toenemen. Het bestaan van een school met drie leerkrachten is daardoor gewaarborgd.
2. Kinderen uit de kom van Aijen, van de Suikerberg, de Langstraat, de Papeter en de gedeelten langs en over de Rijksweg moeten dagelijks grote afstanden afleggen, en in de laatste jaren voelen betrokkenen dat nog meer dan vroeger. Tal van voorbeelden illustreren dat die verre afstand oorzaak is van veel schoolverzuim, van onvoldoende vorderingen en van slecht gedrag. De ouders zijn niet verantwoord bezig, wanneer zij zwakke kinderen blootstellen aan alle nadelen die de lange schoolweg bij slecht weer heeft.
3. Het gehucht Wellerlooi in deze gemeente en tal van gehuchten in andere gemeenten waar het aantal kinderen minder of de afstand naar het hoofddorp kleiner is, hebben reeds lang een eigen school.
   
   Standpunt van de inspectie
   Bij schrijven van 28 april 1919 merkte de inspecteur van het lager onderwijs het volgende naar aanleiding van het verzoekschrift op:

Op de eventueel te stichten school, zullen volgens de huidige stand van zaken niet negentig maar tweeënzeventig leerlingen worden ingeschreven. De school van Bergen zou dan honderdentwee leerlingen overhouden, misschien zelfs minder dan negentig. In plaats van de huidige school (in Bergen) met vier leerkrachten zouden er dan twee scholen zijn met elk twee leerkrachten. Tegen zo'n splitsing, die in het nadeel is van het onderwijs, moet de inspectie zich verzetten.
De afstand van Aijen naar Bergen is voor de meeste leerlingen ongeveer twee kilometer, voor enkele leerlingen hoogstens vier kilometer. De school van Bergen kan over een voldoende onderhouden kunstweg bereikt worden. Bij de stichting van een school te Aijen moeten de kinderen van Aijen toch nog een paar keer per week de weg naar Bergen afleggen omdat daar het godsdienstonderwijs gegeven wordt.

Maar daarnaast schijnt de inspecteur ook gezocht te hebben naar niet genoemde redenen want hij schrijft:
“Het verzoek schijnt een middel te zijn om een rector voor de aldaar bestaande kapel te krijgen. Zolang de hoop op verwezenlijking in zulk een ver verschiet ligt, meen ik als mijn overtuiging te moeten uitspreken dat een eigen school voor Aijen slechts gering voordeel kan brengen. Als de bevolking van Aijen de zekerheid kan geven, dat zij binnen afzienbare tijd in het bezit zal komen van een eigen geestelijke herder, moet het plan tot het bouwen van een school in ernstige overweging genomen worden.”

Bron: Wegwijzer februari 1979, archief Bergen Toen en Nu en archief Aijen