Gelderlander journalist Thed Maas gaat met pensioen

Eén feit is sterker dan tien meningen.

“Nee, als journalist hoef je niet per se een rat te zijn. Aan een verhaal zitten altijd twee kanten. Die moet je als verslaggever beide belichten. En je moet door leugens heen kunnen breken. Het publiek heeft recht op de juiste informatie.”

Meteen op internet
Thed Maas voorzag de lezers van de Gelderlander jarenlang van informatie als stads- en streekverslaggever. O ja, hij was ook nog layout redacteur, chef Stad en Streek en werkte mee aan bijlages van de krant zoals de Ondernemer en Geniet.  Zijn journalistieke loopbaan begon in 1978 als leerlingjournalist bij het Brabants Dagblad. In 1980 verhuisde hij naar de Gelderlander. Hij zag in al die jaren de journalistiek flink veranderen. Een belangrijke ontwikkeling vormt natuurlijk de automatisering; de computer deed haar intrede. Thed: “Je kon daardoor sneller werken. Informatie vergaren doe je nu online, voorheen moest je naar de bibliotheek. Als er vroeger in de nacht van vrijdag op zaterdag brand uitbrak moest je tot maandag wachten alvorens het in de krant geplaatst kon worden. Nu komt het nieuws meteen op de internetsite van de krant. Vroeger belde je met de politiepost bij een incident. Nu bel je met de afdeling voorlichting. Die zit ver weg en geeft  minder informatie. ‘We kunnen om privacy redenen geen informatie geven’, zeggen ze dan. Maar dat is niet om de burger te beschermen, hoor, maar om de journalisten weg te houden. Daar is die privacywet voor.”

Rat?
De volksmond denkt heel gauw dat een goede journalist een rat moet zijn. Nare kunstjes uit moet halen om als eerste aan het nieuws te komen.  Thed: ”Nee, hoor, je hoeft in ons vak echt geen rat te zijn. Mensen hebben recht op de juiste informatie. (Overheids)instanties willen zaken nog wel eens in de doofpot stoppen. Dat gebeurt landelijk, maar zeker ook lokaal. De journalistiek heeft daarin een eigen rol. Ze moet ernaar streven het deksel van de doofpot te krijgen. Ze moet vragen stellen, ook als dat vervelende vragen zijn en de rest van de wereld de andere kant opkijkt. Neem nou de kwestie Weurt, is een al een tijdje geleden, hoor, 1986. Het bleek dat in dat dorp gemiddeld meer kanker voor kwam dan in de rest van Nederland. PGEM heeft toen onderzoek laten doen door TNO. Die constateerde rare dingen en adviseerde een vervolgonderzoek. Dat onderzoeksadvies is tien jaar lang geheim gehouden en kwam pas in 1996 boven water. Dit terwijl er sprake was van gezondheidsgevaar. Op zo’n moment heb je dus wel een medium nodig dat door misstanden heen breekt. Overigens spelen de problemen in Weurt en Nijmegen West nog steeds. Een journalist staat meestal aan de kant van de burger. Kijk maar naar zaken als de gaswinning in Groningen en de toeslagenaffaire. De taak van een journalist is om het nieuws van diverse kanten te belichten met feiten, geen meningen. Eén feit is sterker dan tien meningen. Ik zelf heb overigens nooit de druk gevoeld dat ik op sensatie uit moest zijn; het nieuws vertelt zichzelf.”

Meningencircuit
Oppervlakkig gezien lijkt het alsof de journalistiek sensatiegerichter is geworden. Nadere beschouwing leert dat er de laatste decennia veel meer media zijn bijgekomen. Die moeten allemaal gevuld worden of scoren met nieuws. “Je moet als journalist alert zijn op al het nieuws, want er is altijd wel een website die het nieuws meldt, dat jij hebt gemist.” Er is natuurlijk heel veel concurrentie tussen de diverse media. Neem de landelijke talkshows waar veel om de kijkcijfers draait. Thed: “Je ziet dat daar steeds meer sprake is van een meningencircuit, waarbij de kale feiten minder belangrijk zijn. Het gaat dan meer om effectbejag.”

Persvrijheid
Zijn er grenzen aan persvrijheid? “Persvrijheid is persvrijheid, dat kun je niet half doen. Ik vind bijvoorbeeld dat je een omroep als Ongehoord Nederland niet uit de lucht moet halen.”

Reddingsboei
In veel plaatsen dooft het verenigingsleven uit. Daardoor verdwijnen er veel lokale en regionale bladen. Er valt domweg minder te schrijven want nieuws gaat steeds meer online of via social media. “De papieren oplage van de dagbladen staat al jaren onder druk. Het digitale abonnement in combinatie met de papieren zaterdagkrant is wel populair. Mogelijk is dat de reddingsboei van de regionale en lokale journalistiek.”

Bankoverval
Journalisten maken veel bijzondere dingen mee. Soms vrolijk, soms verdrietig, soms ook schokkend. Een saai vak is het bepaald niet. “Jaren geleden vond in Goch een bankoverval plaats. De daders waren naar Nederland gevlucht en hadden onderweg in Ven – Zelderheide een douanebeambte zijn wapen ontfutseld. Ter hoogte van Breedeweg is hun auto van de weg geraakt en zijn ze het bos ingevlucht. Joop Verstraaten en ik zijn à la minute in de auto gestapt en kwamen bij de vluchtauto op De Breedeweg uit. Het krioelde daar van de agenten en politiehonden. Een politieagent dacht waarschijnlijk dat wij van de recherche waren en vertelde het hele verhaal in geuren en kleuren. We zaten ineens bovenop het nieuws. Nog net voor de deadline van de krant konden we ons verhaal plaatsen. De volgende dag stond er dus een primeur van vanjewelste in de Gelderlander. Daar waren we trots op: zonder geluk vaart niemand wel.”

Liedjes van vroeger
De Neue Rhein Zeitung had een tijdlang een uitwisseling van personeel met de Gelderlander. “In Essen maakte ik een akelig ongeluk mee waarbij vier jongelui om het leven kwamen, net na de diplomauitreiking van hun opleiding. Ongelukken raken me altijd. Het is dan moeilijker om er een bericht van te maken. Ik maak liever leuke verhalen, als journalist heb je ook emoties, hè. Een leuk verhaal? Op de maandagse kermis, bij de Natte tent in Millingen, vroeg ik de mensen: wat voor liedjes zongen jullie vroeger? Gingen ze met zijn allen aan het zingen, gezellig, man!”

Aanslag?
Nog een verhaal doen? “In 1997 werden de Nijmeegse wethouder Jacques Thielen en gemeenteraadslid Geert van Rumund neergeschoten in een café aan de Molenstraat. Men dacht in eerste instantie aan een politieke aanslag. Later bleek anders, de dader had een kwade dronk over zich. Gelukkig vielen de verwondingen mee, maar beide heren moesten wel naar het ziekenhuis. Beneden in de hal van het ziekenhuis kwam ik wethouder Wim Hompe tegen. Met hem kon ik meelopen naar de kamer van Geert van Rumund. Daar kreeg ik het verhaal uit de eerste hand. Alweer een primeur!”

Mooiste beroep
Een journalist moet uiteraard nieuwsgierig zijn, niet bang zijn, de juiste vragen stellen en kunnen invoelen waarom mensen doen wat ze doen. En hij moet de juiste achtergrondinformatie geven waardoor zaken inzichtelijker worden voor kijker of lezer.  Thed: “Journalist is het mooiste beroep dat mij kon overkomen. Ik ben dankbaar voor al die jaren. Ik heb in mijn carrière veel met Joop Verstraaten samengewerkt. Joop is voor mij steeds een vaste waarde geweest.

Tot ziens!