Participatiekoor voor mensen met dementie en mantelzangers

Zingen heeft zeer positieve effecten op het brein. Wanneer mensen met dementie samen zingen met mantelzangers en professionele muzikanten leidt dit tot opmerkelijke resultaten. Dit is precies wat Alzheimer Nederland, afdeling Land van Cuijk en Gennep, voor ogen heeft met het participatiekoor.

Een participatiekoor is vergelijkbaar met ieder ander koor. Het is een zangvereniging met als verschil dat een derde van de zangers en zangeressen te maken heeft met een haperend brein. Dementie is een veel voorkomende aandoening die bij één op de vijf mensen op latere leeftijd voorkomt. Het overige deel bestaat uit ervaren zangers die als buddy, een mantelzanger, fungeren voor de persoon met dementie of gewoon in een leuk koor willen zingen. Wim Borsboom, van Alzheimer Nederland/afdeling Land van Cuijk en Gennep, bezocht participatiekoren in Haarlem, Bussum en Delft om inspiratie op te doen. “Ik was zwaar onder de indruk. Wanneer je bij zo’n koor gaat zingen kom je in een warm bad terecht. Uit onderzoek in het Land van Cuijk en Gennep onder mensen met dementie bleek dat zij ook graag willen zingen. Het participatiekoor is een veilige plek waar dit kan, daarom heb ik mijn energie gestoken in het oprichten van zo’n koor.”

Plezier in het zingen
In maart 2024 startte de pilot en vond de eerste repetitie plaats. Vijf weken achter elkaar werd er vervolgens druk gerepeteerd onder leiding van dirigent Peter Paul van Beekum en pianist Ingrid van Ingen. Wim: “Zelf heb ik ook meegezongen, de sfeer onder de zestien koorleden was fantastisch. Vijf sopranen zeiden op de vierde repetitie tegen elkaar: ‘Zullen we samen nog een repetitie doen bij iemand thuis?’ Dat was schitterend mooi, die vijf vonden elkaar en kenden elkaar eerder niet. Van een deelnemer met dementie kreeg ik na de tweede repetitie een mail met een gedicht. Hierin had hij beschreven dat hij zoveel plezier had gevonden met het zingen in het koor. Het kippenvel stond op mijn rug. Na de vijfde repetitie was er een concert gepland in de kapel van De Weijer in Boxmeer. Iedereen was enthousiast en had de wil om het goed te doen. We zongen nummers zoals ‘Bridge over Troubled Water’ van Simon en Garfunkel en ‘Mag ik dan bij jou?’ Van Claudia de Breij.  Na afloop stond het publiek te wachten op een toegift, die is er uiteraard gekomen.”

Lol van muziek maken
De pilot is zeer geslaagd te noemen. “Het zou heel wenselijk zijn als er een vervolg komt, hiervoor zijn echter nog financiële middelen nodig. Ik zet me in om dit voor elkaar te krijgen. Mijn motivatie? Enerzijds is muziek altijd mijn redding geweest in moeilijke tijden. Ik vind het leuk om muziek te maken en weet wat het met je doet, betreft ontspanning. Wanneer mensen met dementie uitgedaagd worden om zich in te spannen en wat nieuws te leren, vervaagt de stempel die op hen is gedrukt. In een koor beleef je de lol van muziek maken met anderen. Het is fenomenaal wat saamhorigheid onder mensen teweeg kan brengen. Dit gun ik iedereen.”

www.participatiekoor.nl