'Kunst met een Boot-schap’ aan de Niers

De strijdbijl is al vele decennia begraven; de gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog worden nooit vergeten maar er heerst 75 jaar na de bevrijding wederzijds respect, en er is zelfs veel meer dan dat. De grensgemeenten Goch (D) en Gennep zijn behalve buren ook vrienden. De vriendschap wordt in de 21^e eeuw onderstreept door uitwisselingen over en weer. Met een wederzijds cadeau in de vorm van twee kunstwerken aan de Niers krijgt de grensoverschrijdende samenwerking een nieuwe dimensie.

In Gennep, op de dijk van de Niers, de rivier die de stadjes Goch en Gennep als een levensader verbindt, vertellen de betrokkenen over het idee en het ontstaan ervan.

Gennepenaar Gérard Cloïn steekt van wal: “De eerste contacten dateren van zo’n acht jaar geleden. We hielden toen de eerste Dodenherdenking op 4 mei met gasten uit Goch en Weeze. We traden daarvoor in contact met Heimatverein Goch.” De volgende vormen van uitwisseling tussen de beide grensgemeenten waren de ‘Volkstrauertag’ in november en ‘Mai und Brunnenfest’ op de eerste zondag van mei. Onder de groeiende Nederlands-Duitse belangstelling werden ook aan onze zijde van de grens activiteiten gehouden. “Voorbeelden van deze vriendschap zijn de Duitse dagen op SumMmertime en schooluitwisselingsprojecten”, zegt Gérard Cloïn. “En er staat een nieuwe expositie over 500 jaar regio Gennep-Goch op de rol voor eind dit jaar”, vult Harry van den Bogaert aan.

Van beide kanten bestond de behoefte aan een tastbaar bewijs van deze vriendschap. Heimat Verein Goch en Stichting Gennep-Niers-Goch staken de koppen weer bij elkaar. “We waren het erover eens dat er in beide gemeenten een identiek kunstwerk moet komen”, zegt Franz van Beek, de voorzitter van Heimat Verein Goch, “En dat krijgt een plek aan de Niers.”

“In Goch willen we het werk bij de Susmühle en Susbrücke en de splitsing van de Niers plaatsen”, zegt Van Beek, “we zijn daarover in gesprek met het Niersverband (het Duitse waterschap dat de Niers beheert, J.G.). Het is de bedoeling om een kunstwerk te plaatsen in de openbare ruimte.” Ook de Nederlandse plaats is bekend. Het kunstwerk krijgt, met instemming van de dijkgraaf, een plek aan de Niersdijk, in de oksel van de toegang vanaf de Martinushof. Er komt een terras van vijftien bij vijf meter. De locatie wordt een ontmoetingsplaats.

Het nog te realiseren kunstwerk symboliseert de ontmoeting tussen beide buren. Voor het ontwerp benaderden de initiatiefnemers twee kunstenaars. De Gennepse Bernadette Vermolen en de in Hommersum wonende Katrin König buigen zich over het idee en de vorm.

Over het ontwerp willen de twee creatieve dames al een en ander vertellen. “De Niers is de drager van de kunstwerken”, zegt Bernadette, “De rivier is de verbinding tussen beide gemeenten en stadjes.” Eeuwen geleden al was de regio vooraanstaand. De bewoners uit beide landen leefden in goede harmonie. “Vijf jaar oorlog verstoorde dat”, zegt Katrin. Hoewel aan weerszijden van de grens die harmonie teruggekeerde, kan juist het kunstwerk deze blijvend ondersteunen.
“We hadden het over een ontwerp, en we concludeerden dat we iets met bootjes wilden en ook een verhaal wilden vertellen”, zegt Bernadette, “Het wordt daarom een object met een boodschap. Het draagt dan ook de naam ‘Kunst met een Boot-schap’ of zoals de Duitse vrienden zeggen ‘Kunst mit einer Boot-schaft’.
De kunstwerken bestaan elk uit acht keramieken boten in de vorm van het papieren vouwbootje. Deze worden zo’n 80 centimeter en hebben allemaal een eigen verhaal, uitgebeeld aan de hand van tekeningen, woorden en beelden die met QR-codes opgehaald kunnen worden. “De teksten komen er in het Nederlands, Duits en Engels, maar ook in het dialect. Aan beide kanten van de grens is de streektaal vergelijkbaar dus ook op dat gebied verstaan we elkaar”, zegt Katrin.

Scholieren, volwassenen en ouderen kunnen een bijdrage leveren aan de ‘bootschappen’ voor het kunstwerk. De Euregio ondersteunt het project met een subsidie in het kader van het Interegg-programma. In het voorjaar van 2021 wordt een eerste boot van het kunstwerk gepresenteerd. In september volgend jaar volgt dan de plaatsing en onthulling van de kunstwerken aan de Niers. “Gennep geeft Goch het eerste cadeau”, besluit Gérard Cloïn, “Als uitnodiging tot een hechte vriendschap.”

Vriendschap op de Niers met gepaste Corona-afstand.