De Vierdaagse; een periode van feest en gezelligheid!

Kitty van Haren-Sengers heeft een speciale band met de Vierdaagse. “Het begon bij mijn geboorte en sindsdien is het een deel van mijn leven geworden, vooral door oom Karel. De Vierdaagse is een feest waar ik elk jaar naar uitkijk en waar ik speciale herinneringen aan heb.”

“Dit jaar is het vijfenzeventig jaar geleden dat ik op de laatste dag van de toenmalige Vierdaagse geboren werd. Als Nijmeegse groei je op met de Vierdaagse, velen hebben er dan ook een band mee. Maar de band met de Vierdaagse werd voor mij specialer door oom Karel, een Vierdaagseloper uit Limburg die eerst tijdens de Vierdaagse bij mijn grootouders verbleef, daarna bij mijn ouders en in de laatste jaren bij mij thuis, bij mijn gezin.
Karel Hendriks was een echte huisvriend. Als kind vonden mijn broertjes, zusjes en ik het geweldig als hij weer kwam. De Vierdaagse vijfenzeventig jaar geleden was hij bij mijn grootouders thuis, mijn ouders woonden bij hen in, toen ik geboren werd. ‘Ik word haar peetoom!’ riep hij, en zo geschiedde. Ondanks dat hij biologisch gezien geen echte oom was, noemden we hem thuis wel zo.

Vierdaagsekoorts
Karel liep de 55 km, toen die afstand nog op het programma stond. Daarna liep hij de 50 km, met de douane waar hij werkzaam was, en zonder bepakking. Hij was commandant en ook leider van hun Vierdaagsegroep. Je kunt wel zeggen dat hij de Vierdaagsekoorts flink te pakken had, in totaal liep hij de tocht achtendertig keer. Tot hij ziek werd en het fysiek echt niet meer kon. Het was altijd gezellig als oom Karel er weer was. Mijn vader stond altijd in alle vroegte voor hem op en zorgde voor zijn ontbijt en voor wat eten onderweg. Eenmaal weer thuis van het lopen kon Karel aanschuiven aan tafel. Hij vertelde ons dan leuke verhalen. Tijdens de intocht mochten mijn broertjes, zusjes en ik hem gladiolen geven. Dat was altijd een speciaal moment. Ook stond er steevast een flesje cognac voor hem klaar langs de kant waar wij hem stonden op te wachten, om hem alvast te feliciteren en hem die laatste vijf kilometer aan te moedigen.
De vrouw van Karel, Nelly, verbleef ook bij ons. Zij reed met de fiets mee als verzorger van de douane. Nu mag dat niet meer, maar vroeger waren er meerdere fietsers die de tocht meereden. Ik heb dat een keer gedaan, toen Nelly niet kon. Wat was dat zwaar, sommige stukken mocht je niet mee meefietsen, en dan moest je een heel eind omfietsen.
Later kwam Karel bij mij thuis logeren. Zijn vrouw verzorgde ’s ochtends het ontbijt, maar ’s avonds kookte ik voor hen. Ik vond het erg gezellig en mooi dat we de traditie konden voortzetten. Het was dan ook een vriendschap voor het leven. Met oom Karel hebben we altijd goed contact gehouden. Het was verdrietig toen hij vanwege zijn gezondheid de Vierdaagse niet meer kon lopen. Meerdere malen ben ik nog thuis bij hem langs geweest, dat vond hij erg fijn. Met zijn dochters heb ik nog steeds goed contact, ik zie ze niet voor niets als mijn nichtjes.

Leuke traditie
Het bekijken en aanmoedigen van de Vierdaagselopers was vaste prik bij mij thuis. Ik woonde eerst aan de Zebrastraat, en later aan de Marialaan. Daar kwamen de lopers vlak langs. Het leukste waren de militairen, want van hen kreeg je regelmatig iets in de hand gedrukt. Vaak was dat een snoepje en van de Amerikaanse militairen een vlaggetje. Vroeger verbleven de militairen niet in Heumensoord, maar op de Vossenlaan. Daar werd elk jaar weer het kamp opgebouwd. Regelmatig ben ik in mijn jeugdjaren langs geweest om even te kijken, dat was spannend en leuk. Op maandag was er vroeger de vlaggenparade. Met het gezin gingen we daar bijna elk jaar naartoe. In de jaren ’50 en ’60 waren er nog geen zomerfeesten, de festiviteiten begonnen met de vlaggenparade. Het grote feest was met de intocht op vrijdag, dat was dan ook de leukste dag. Donderdagavond, de avond daarvoor, gingen mijn ouders stoelen klaarzetten op de St.Annastraat, Via Gladiola genoemd in de Vierdaagsetijd, om de volgende dag met de kinderen de intocht mee te vieren. Het was ook in die tijd een heel spektakel, met veel gladiolen en uitzinnige mensen. Dat zijn fijne herinneringen. Vaak gingen we op andere dagen ook bij ooms en tantes kijken die elders in Nijmegen woonden. De tocht start en eindigt immers in Nijmegen, dus we konden zowel ’s ochtends als ’s middags wel ergens kijken.
Die traditie heb ik meegenomen naar mijn eigen gezin. Jarenlang woonde ik op Alverna. In de eerste jaren liepen de lopers op dag twee nog over de Nieuweweg, om bij het spoor over te steken en richting Woezik te lopen. Net als vroeger zette ik dan de stoelen of bank de avond tevoren al klaar, zodat we ze ’s ochtends rond 6 uur konden aanmoedigen. Later werd de route veranderd en kwamen ze niet meer langs ons huis, dat vond ik erg jammer. Maar in die tijd ging ik met de kinderen naar familie of vrienden in Wijchen, om daar te kijken naar de Vierdaagse.

Jarenlang hebben mijn man en ik een trailer neergezet aan de St Annastraat bij de Scheidingsweg in Nijmegen voor de intocht. Daar zaten meerdere spullen in, zoals stoelen en eten en drinken. Maar we zorgden er ook voor dat er een dweilorkest op de trailer kon staan. We hadden er heel veel plezier aan, de lopers en omstanders genoten er zichtbaar van. Helaas kwam daar een einde aan in het jaar dat er veel dreiging richting de militairen was. Belachelijk, want de Vierdaagse is immers begonnen als een militaire tocht en de soldaten geven met hun liederen en vlaggen sfeer aan het festijn. Maar een groep dacht daar blijkbaar anders over, ze vonden dat deelname van de militairen een negatief ‘oorlogstintje’ aan de Vierdaagse gaf. We kregen die nacht voorafgaand aan de intocht, na het plaatsen van de trailer, een telefoontje. De trailer moest weg, omdat ze bang waren dat de wagen voor iets ergs gebruikt kon worden. Wellicht dat er iets onder zou worden gelegd. We zijn toen halsoverkop vanuit huis naar de trailer gegaan en hebben hem weggezet, maar eind van de nacht hebben we de trailer weer op dezelfde plaats teruggeplaatst. Er is constant iemand bij geweest, we namen geen risico. Dat was wel de laatste keer. Het jaar daarop mocht het vanuit de organisatie niet meer.

Genieten van de Vierdaagse
Samen met mijn man heb ik de laatste acht jaar van zijn leven de Vierdaagsefeesten beleefd vanaf de boot, die we aanlegden aan de Lindeberghaven. Overdag gingen we werken, ’s avonds gingen we de stad in en genoten we van de sfeer, muziek en aanhoudende stroom van mensen. Daar kwam een einde aan na zijn overlijden in 2015. Niet lang daarna verhuisde ik naar het centrum van Wijchen, en nu woon ik midden in het dorp. Sindsdien geniet ik van de Vierdaagse vanaf mijn eigen balkon. De lopers komen langs mijn huis, net als vroeger, geweldig toch. Met familie en vrienden die langskomen die dag geniet ik gezellig van alle muziek en vrolijkheid. Nadat de laatste loper is geweest, gaan we om de hoek een drankje doen. Wijchen kent sinds een aantal jaren haar eigen zomerfeesten, elke dag en avond is er wel wat te doen. Dat is voor mensen zoals ik extra leuk, het zorgt ervoor dat je dicht bij huis kan genieten van al het leuks dat de Vierdaagse te bieden heeft. De Vierdaagse is voor mij vooral een periode van feest en gezelligheid.”