Ons Kasteel

Op 20 november wordt om 13.30 uur het boek “Ons Kasteel, de historie, verbouwingen en de toekomst van Kasteel Wijchen”, officieel gepresenteerd. De boekpresentatie zal ongeveer een half uur duren, en wordt aangevuld met een symposium over vroege kastelen, georganiseerd door MKW.

Centraal staat de renovatie, het project dat in 2020-2021 is gedaan en het kasteel grondig heeft aangepakt. Elke ruimte heeft een volledige opknapbeurt ondergaan. Het boek 'Ons kasteel' geeft een inzage in het hele renovatieproject, en biedt een uitgebreid en visueel overzicht van de gedane renovaties.
Maar het boek biedt veel meer. Het geeft een uitgebreid overzicht van het ontstaan en algehele geschiedenis (met nieuwe inzichten) van het kasteel en informatie over het ontstaan van Museum Kasteel Wijchen en de nieuwe museuminrichting. Daarnaast is er veel aandacht voor het kasteel in het culturele bewustzijn van de Wijchenaar. Wat betekent het kasteel? Welke herinneringen heeft men eraan? Allerlei verhalen passeren de revue, herinneringen van oud-Wijchenaren tot nieuwe Wijchenaren.

Het boek laat zien waarom de renovatie zo belangrijk is geweest. Kasteel Wijchen vormt een cultureel en politiek centrum van de gemeente. Sinds de jaren dertig van de vorige eeuw is het gebouw in handen gekomen van de gemeente, en daarom deel van elke Wijchenaar. Het unieke monument is belangrijk om te behouden. Het kasteel is een toonbeeld van de lange geschiedenis die Wijchen kent. Daarnaast is het een gebouw waar elke Wijchenaar trots op mag zijn, mensen van heinde en ver komen hiernaartoe om het te bezoeken. Of het nu is om de geschiedenis te beleven, de mooie architectuur te bezichtigen of om in te trouwen.

Het scala aan verhalen is breed. Een familie die nog in het kasteel gewoond heeft in de jaren '50. Verhalen van mensen van wie hun geliefden opgesloten zaten in de cel in de kelder, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een BABS vertelt over bijzondere trouwerijen die ze heeft meegemaakt, samen met haar collega. En een hoop verhalen van mensen die in hun jeugd de nodige kattenkwaad hebben uitgehaald in en rondom het kasteel.
Een spread in het boek besteedt aandacht aan het kasteel in oorlogstijd. Er staan een aantal persoonlijke verhalen in, van mensen die bijzondere momenten hebben meegemaakt tijdens deze periode. De volgende passages  zijn opgenomen in het boek.

Pauke en Clien tegen de Gestapo
Paul Giesbers, beter bekend als bakker Pauke d’n Bels, had een boerderij en bakkerij op de Korte Pas. Ook al moest hij een deel van zijn landopbrengsten en baksels aan de Duitsers geven, Pauke hield een deel achter voor de onderduikers in Wijchen, waaronder ook degene die bij hem thuis ondergedoken zat. Samen met zijn dochter Clien (Carolina) nam hij deel aan een bloeiende zwarthandel en zorgden ze dat de spullen op de juiste plek terechtkwamen. Op een dag liep het fout. Hij werd waarschijnlijk verraden en door de Duitsers gevangengezet in het kasteel. Clien bracht hem stiekem dingen, maar omdat de Duitsers geen bewijs tegen Pauke hadden, werd ook zij opgepakt en naar het Gestapokantoor in Nijmegen gebracht. Ze was niet eens meerderjarig, maar had hetzelfde karakter als haar vader. Clien hield zich kranig en liet niets los. Uiteindelijk liet de Gestapo haar vrij, al moest ze zelf maar uitzoeken hoe ze thuiskwam. Later is ze met de onderduiker getrouwd die bij hun thuis zat, Lambert Janssen uit Nijmegen.

Het clandistiene koetshuis
Gemeenteambtenaar Van der Putten woonde met zijn gezin in het koetshuis. Hij vond het eigenlijk te gevaarlijk om onderduikers in huis te nemen, vanwege zijn werk. "Maar toch deed hij het, want hij zei: "Als ik iemand echt kan redden, dan doe ik het.' Er kwam een joods kindje bij ons in huis, Willem van der Sluis. We wisten alleen dat hij uit Amsterdam kwam, zogenaamd om aan te sterken."

Willem moest goed uitkijken wat hij zei of deed. En hij kon ook niet naar school. Op een gegeven moment hoorde Jan Moors bij een potje voetballen twee mannen zeggen dat Willem, 'dat ventje met die pet op', joods moest zijn, dat konden ze zo zien. Jan is dat toen snel aan Van der Putten gaan vertellen. Dat was een flinke waarschuwing, Willem mocht daarna zijn petje niet meer dragen.

"Na de bevrijding hoorden we eerst maar niets over de familie van Willem. Die begon hem echt te knijpen. Toen zei hij ineens: 'Ik wil ook wel katholiek worden.' Vader zei: 'Nou Willem, we gaan eerst kijken of we je ouders kunnen vinden. Mocht dat niet lukken, dan kun je gewoon hier blijven. Dan ben je mijn eigen zoon. Maar dat wil ook zeggen dat je joods blijft, en niet katholiek wordt. Je bent wie je bent.' Daarmee was het klaar, en was Willem gerustgesteld. Na dagen wachten kwam er een man langs. "Willem vloog omhoog, en rende de woning uit. We bleven zitten en zeiden tegen elkaar: 'Het is goed hoor'. Het was inderdaad zijn vader. Zijn moeder en zus hadden het ook overleefd. En een nichtje van zijn moeder. De rest van de familie was allemaal omgekomen."

"Ooit kwam een Duitse officier langs die de heer Putten wilde spreken, maar vader lag ziek thuis. En dus werd hij bij ons thuis afgezet. Maar twee ambtenaren, ook van de ondergrondse, waren hier naar de radio aan het luisteren. Ineens kregen ze in de gaten dat er een Duitser binnen was. Heel snel hebben ze de radio verstopt en zijn weggerend. Mijn vader was woest: 'Hoe halen ze het in hun hoofd om die mof bij mij thuis neer te zetten!' "

Geïnteresseerden kunnen alvast één of meerdere exemplaren reserveren door voorinschrijving via https://www.museumwijchen.nl/voorinschrijving-boek-ons-kasteel. Vanaf 21 november is het boek te koop in Kasteel Wijchen voor € 21,95. Bij voorinschrijving is de prijs van het boek € 19,95. Je ontvangt bericht wanneer het boek afgehaald kan worden bij de kasteelbalie. Betaling wordt gedaan bij het afhalen van het boek.

Het boek 'Ons kasteel', geschreven door Nicole Janssen en Antal Giesbers