Renovatie kasteel Wijchen

Het zal u vast niet zijn ontgaan: kasteel Wijchen, trekpleister van deze gemeente, ondergaat momenteel een flinke verbouwing.

Al ruim een jaar staat het gebouw in de steigers en is het niet toegankelijk voor bezoekers. Het historische visitekaartje was nodig toe aan een renovatie. Topic Wijchen ging op bezoek om een kijkje achter de schermen te nemen en inzicht te krijgen in de renovatieplannen en het proces.

Een beknopt historisch overzicht
De oorsprong van het kasteel ligt waarschijnlijk in de veertiende eeuw. Een exacte datum hebben we helaas niet. Het kasteel wordt voor het eerst schriftelijk vermeld in 1392, maar we vermoeden dat het ouder is. Het kasteel was in handen van meerdere adellijke families. De van Galens in de veertiende eeuw en de Heren van Batenburg in de zestiende eeuw. De beroemdste eigenaar van het historische pand is Emilia van Nassau samen met haar man Don Emanuel van Portugal. De tragische liefdesgeschiedenis van de twee is een boek op zich. Belangrijk is dat zij het kasteel het uiterlijk hebben gegeven dat we vandaag de dag kennen, namelijk dat van een renaissancepand. Na haar overlijden in 1629 kwam het kasteel in de loop der jaren bij verschillende families terecht. Uiteindelijk kwam het in bezit van jonkvrouw A.W. van Andringa de Kempenaer, die het kocht voor fl. 26.850-. Na een schoorsteenbrand in de Sinterklaasnacht van 1906 brandde het kasteel geheel uit. Alleen het staande muurwerk bleef gespaard. Meubilair, bibliotheek en kunstschatten vielen allemaal ten prooi aan de vlammen. Onder de leiding van de Nijmeegse architect F.A. Ludewig werd werd het kasteel volledig gerestaureerd. In 1908 stond Kasteel Wijchen er weer in haar oude glorie. Na haar overlijden in 1926 werd het kasteel in 1932 verkocht door de neven van Jonkvrouwe de Kempenaer. Een koper voor het kasteel was echter niet te vinden in de crisisjaren. Op initiatief van de burgemeester kocht de gemeente Wijchen toen het kasteel voor de som van fl. 32.000,-. Sindsdien is het kasteel en het daarbijbehorende raadshuis van alle Wijchenaren.

Renovatie
Renovatieplannen lagen er al geruime tijd. In de twintigste eeuw waren er meerdere verbouwingen. Deze verbouwingen hebben echter weinig van het oorspronkelijke kasteel intact gelaten. Daarnaast zorgde het voor een inrichting die niet heel praktisch was. Ook ontbrak er een goed ventilatiesysteem met airconditioning, waardoor het op zolder behoorlijk warm kon worden. Door verzakkingen van de toren ontstonden er scheuren in de keldervloeren en de gewelven. Kortom, een flinke renovatie was nodig.

Belangrijkste veranderingen
De grootste verandering die wordt aangebracht, betreft het glazen dak dat over de binnenplaats is geplaatst. Hierdoor wordt de binnenplaats een ontvangstruimte en wordt wateroverlast tegengegaan. Op de binnenplaats wordt tevens een leuke projectie gemaakt: door een glazen vloer op de plaats waar in vroegere tijden de waterput was, kan men direct in de kelder kijken.
Vele kamers worden heringedeeld. Sommige ruimtes zijn (weer) opengebroken, waardoor ze hun originele karakter terugkrijgen. Een belangrijk aspect hiervan is de kelder. Die wordt momenteel geheel omgevormd en uitgediept, en wordt een belangrijk onderdeel van het museum. Technische vernieuwingen en hoogstandjes nemen de bezoeker in deze ruimte mee om oude tijden te beleven. Een leuk aspect is de klep van een broodoven uit de zeventiende eeuw die wordt geplaatst. Deze kleine toevoegingen vergroten de beleving van de bezoeker.

Museum
Het museum op de tweede verdieping maakt ook een flinke verbouwing door. De nieuwe liften en trap maken de toegang beter, zeker voor rolstoelgebruikers. Het museum wordt omgevormd tot een ‘ontdek- en beleefmuseum’. De ruimtes worden heringedeeld met een nieuwe looproute en toevoegingen die effect hebben op de beleving van de bezoeker. Zo zal er een ’hangende boerderij’ uit de Bronstijd worden geplaatst, waar mensen  in en onderdoor kunnen lopen met ook daar nieuwe elementen. Ook de Merovingische collectie krijgt een prominente plek. De zaal wordt ingericht als een schatkamer, waar de nadruk op de middeleeuwse graven zal gaan liggen.
Een beoogd doel  van de restauratie is het verbeteren van de zichtbaarheid van het kasteel. Zodoende is er ook gekozen voor het verplaatsen van de entree van het museum van de zolderverdieping naar de binnenplaats. Door de overkapping is er de mogelijkheid van deze ruimte een mooie ingang te maken. Naast de balie van het museum komt ook een toeristisch informatie punt.

Boek
Naar verwachting is het kasteel vanaf 27 december weer in volle glorie te bewonderen. Het museum zal dan ook weer geopend worden. Tijdens de heropening van het kasteel wordt een boek gepresenteerd. Het boek geeft achtergrondinformatie over het kasteel, het museum en het renovatieproject. De auteurs  van het boek, Antal Giesbers en Nicole Janssen, zijn momenteel nog op zoek naar mooie en persoonlijke verhalen over het kasteel. Verhalen van jong en oud, alles is welkom. Heeft u zo'n verhaal? Neem dan contact op met de auteurs via: antal@giesbersmedia.nl

Bent u geïnteresseerd in het proces van de renovatie? Op de site van Museum Kasteel Wijchen wordt een logboek bijgehouden van alle vorderingen met de bijbehorende foto's. Zie onderstaande website.

Het renovatieproject wordt mogelijk gemaakt door financiële steun van: Gemeente Wijchen, Provincie Gelderland, Museum Kasteel Wijchen en diverse fondsen.

www.museumwijchen.nl/fotoalbum-renovatie-kasteel-wijchen